לײען

שנה־טובֿות*

הײַנט איז זונטיק; דאָנערשטיק װעט זײַן ראָש־השנה. רײזל איז איצט אָנגעקומען צו לײזערן.

רײזל: גוט־מאָרגן, לײזער! לײזער: גוט־מאָרגן, גוט־יאָר! רײזל: װאָס טוסטו?

לײזער:
איך שרײַב שנה־טובֿות*. גיב אַ קוק אױף די שײנע שנה־טובֿות מיט בילדער פֿון עפּל לכּבֿוד ראָש־השנה! איך האָב זײ געקױפֿט װײַל זײ זײַנען מיר זײער געפֿעלן און זײ האָבן נישט געקאָסט צו פֿיל.

רײזל: [נעמט אַ שנה־טובֿה אין דער האַנט.] רײזל – נעמט אַ שנה־טובֿה אין דער האַנט: טאַקע שײנע שנה־טובֿות! און אין זײ שטײט שױן געשריבן „לשנה־טובֿה, אַ גוט יאָר!“*

לײזער:
יאָ, אָבער דאָס איז נישט גענוג. װילסט זען װאָס נאָך כ׳האָב געשריבן? אָט איז מײַן שנה־טובֿה פֿאַר באָבע־זײדע.

לײזער גיט רײזלען די שנה־טובֿה און רײזל לײענט:

טײַערע באָבע־זײדע, אָט װיל איך אײַך שרײַבן „אַ גוט, געזונט יאָר“ – פֿון מיר, און פֿון מײַן הינטל דרײדל.

איר װײסט דאָך אַז דרײדל האָט אײַך זײער ליב. װען ער דערזעט אײַער שטוב, לױפֿט ער צו צו דער טיר און שלעפּט מיך מיט. ער װײסט אַז בײַ אײַך זײַנען דאָ געשמאַקע הינטל־קיכעלעך און אַז איר האָט ליב צו װאַרפֿן פֿאַר אים אַ פּילקע.

איך האָב אױך זײער ליב צו קומען צו אײַך צו גאַסט, צו רעדן מיט אײַך װעגן דער שול און װעגן די חבֿרים, און צו הערן אַלטע מעשׂיות װעגן דער משפּחה. איך װיל קומען צו אײַך אַלע טאָג, אָבער איך קען נישט װײַל איך דאַרף דאָך גײן אין שול.

איך מיט דרײדלען װילן אָבער זײַן בײַ אײַך אַ סך אינעם נײַעם יאָר. מיר האָבן אײַך ליב!

אַ געזונט, פֿרײלעך יאָר! מיט ליבשאַפֿט, לײזער און דרײדל

רײזל: האָסט זײער שײן געשריבן! װעמען נאָך האָסטו שױן געשריבן? לײזער: דעם לערער גרינבױם. רײזל: דעם לערער גרינבױם? װאָס האָסטו אים געזאָגט? לײזער: גיב אַ לײען!

רײזל לײענט:

טײַערער לערער גרינבױם, ס׳גײט צו ראָש־השנה און איך װיל לכּבֿוד דעם יום־טובֿ אײַך שרײַבן אַ דאַנק. פֿאַר װאָס? װײַל איר האָט אונדז געװיזן* װי מיר קענען געבן צדקה. ווי אַזוי? איך מיט רייזלען האָבן גערעדט וועגן געבן צדקה: מיר ווילן געבן צדקה פֿאַר יום־כּיפּור, אָבער וווּ נעמען מיר דאָס געלט? מיט אַ מאָל זאָגט מיר רײזל:

– איך װײס! מיר קענען טאָן אַזױ װי אין דער מעשׂה װאָס מיר האָבן געלײענט בײַם לערער גרינבױם אין קלאַס וווּ קינדער פֿאַרקויפֿן אײַזקרעם אין אַ הייסן טאָג און גיבן דאָס גאַנצע געלט אױף צדקה.

– װי אַזױ? – האָב איך געפֿרעגט. – אין דרױסן איז דאָך איצט נישט הײס.

– מיר קענען באַקן קיכעלעך! – האָט רײזל געענטפֿערט.

אַזוי ווילן מיר טאַקע טאָן. נאָך ראָש־השנה וועלן מיר באַקן קיכעלעך און זיי פֿאַרקויפֿן אונדזערע משפּחות און חבֿרים, און פֿאַר יום־כּיפּור וועלן מיר שוין געבן דאָס געלט אױף צדקה. מיר װילן מיט דעם צדקה־געלט העלפֿן הינטלעך און קעצלעך אָן אַ הײם. אפֿשר װעט איר אױך קױפֿן אַ קיכעלע?

אַ גוט, געבענטשט יאָר! אײַער לײזער

רײזל: זייער שיין, לייזער, צו שרײַבן אַ דאַנק דעם לערער גרינבוים. ווען וועלן מיר באַקן די קיכעלעך? ראָש־השנה איז דאָנערשטיק און פֿרײַטיק, שבת באַקן מיר דאָך נישט… הייסט עס אַז זונטיק קענען מיר שוין מאַכן די קיכעלעך. גוט?

לייזער: אויסגעצייכנט! לאָמיר באַקן אַ סך קיכעלעך און געבן אַ סך צדקה. רײזל: לייזער, כ׳האָב אױך געשריבן אַ שנה־טובֿה. װילסט זען? לײזער: זייער און זייער! רײזל: נאַ דיר!

לײזער לײענט:

טײַערער לײזער, אָט האָב איך דיר געמאָלט אַ שנה־טובֿה און איך װיל אױך עפּעס שרײַבן.

דאָס יאָר האָבן מיר געטאָן אַ סך שײנע זאַכן צוזאַמען: געבאַקן קיכעלעך, געשפּילט מיט דרײדלען אין שנײ, געשפּילט אין קױשבאָל. איך בין געקומען צו דיר צו גאַסט װען דו ביסט נעבעך געפֿאַלן בשעתן בױען די סוכּה, און דו ביסט געקומען אױף מײַן קאָנצערט װען כ׳האָב געזונגען.

לאָמיר אױך אינעם נײַעם יאָר טאָן שײנע, אינטערעסאַנטע זאַכן צוזאַמען!

אַ גוט, געזונט יאָר דיר און דײַן קאָמיש הינטל! דײַן רײזל

לײזער:
אַ דאַנק, רײזל! דײַן בריװ געפֿעלט מיר זײער, און דײַן בילד פֿון קיכעלעך מיט אַ צדקה־פּושקע… אַזוי שיין!

מיט אַ מאָל הערן לײזער און רײזל אַ „האַװ, האַװ*!“ און דריידל לױפֿט אַרײַן. ער לױפֿט צו צו רײזלען און לעקט איר די האַנט.

רײזל: אַ גוט, געזונט יאָר דיר, דרײדל!